Ustawa z dnia 16 września 2011r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, zwana ustawą deweloperską , nakłada na dewelopera szereg obowiązków. Takie rozwiązanie podyktowane jest zwiększeniem praw konsumentów oraz ochrony świadczeń pieniężnych powierzanych deweloperowi na realizację przedsięwzięcia budowlanego.
Na poszczególnych etapach kontaktu z konsumentem i realizacji umowy deweloperskiej obowiązki te są zróżnicowane. Zasadniczo można je podzielić na trzy grupy.
- Obowiązki informacyjne.
- Instrumenty ochrony środków pieniężnych.
- Obowiązki związane z odbiorem lokalu.
Ad.1. Głównych obowiązek informacyjny dewelopera związany jest ze sporządzeniem prospektu informacyjnego dotyczącego realizowanej przez niego inwestycji. Ustawa szczegółowo wskazuje na elementy jakie mają się znaleźć w prospekcie informacyjnym. Jest on dla potencjalnego nabywcy podstawowym źródłem wiedzy na temat realizowanego przedsięwzięcia, nieruchomości na której budynek jest wznoszony, jej stanu prawnego, powierzchni , położenia a także dotyczące samego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, którego zakupem jest zainteresowany. Musi on być sporządzony rzetelnie i starannie, ponieważ będzie załącznikiem do umowy deweloperskiej. Po więcej szczegółów na temat prospektu informacyjnego odsyłam do artykułu pt. ,,Prospekt informacyjny’’. Obowiązkiem dewelopera jest również poinformowanie konsumenta o swojej sytuacji prawnej i finansowej. Dla realizacji tego uprawnienia nabywca może żądać, aby deweloper przedstawił mu m.in. następujące dokumenty i informacje: kopia pozwolenia na budowę, aktualny stan księgi wieczystej nieruchomości, projekt architektoniczny, kopie odpisu z KRS lub wypis z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, sprawozdania finansowe przedsiębiorcy z ostatnich 2 lat. Informacje te pomogą konsumentowi ocenić wiarygodność finansową dewelopera i podjąć decyzję o zawarciu umowy deweloperskiej.
Ad.2. Dla zwiększenia ochrony środków pieniężnych jakimi ma dysponować deweloper zdecydowano nałożyć na niego obowiązek posiadania specjalnego rachunku bankowego zwanego mieszkaniowym rachunkiem powierniczym. Jest to konto bankowe, na które wpływają środki pieniężne od nabywców. Rachunek ten, w zależności od tego czy środki wypłacane będą deweloperowi etapowo, czy jednorazowo po zakończeniu przedsięwzięcia, może być otwartym lub zamkniętym mieszkaniowym rachunkiem powierniczym. Dodatkowo ustawa deweloperska wprowadziła zabezpieczenia środków zgromadzonych na otwartym mieszkaniowym rachunku powierniczym w postaci gwarancji ubezpieczeniowej lub gwarancji bankowej. Zapewniają one nabywcom wypłatę środków zgromadzonych na rachunku w przypadku ogłoszenia upadłości przez przedsiębiorcę lub odstąpieni od umowy przez nabywcę z powodu nie wydania nieruchomości w terminie. Więcej o tych środkach ochrony w dwóch artykułach poświęconych tej tematyce: ,, Gwarancja wypłaty świadczeń pieniężnych konsumenta- mieszkaniowy rachunek powierniczy – cz.1’’ oraz ,, Gwarancja wypłaty świadczeń pieniężnych konsumenta- rodzaje mieszkaniowych rachunków powierniczych- cz. 2’’.
Ad.3. Przed dokonaniem odbioru lokalu deweloper ma następujące obowiązki informacyjne. Po pierwsze związane z odbiorem lokalu mieszkalnego- zawiadomienie nabywcy o decyzji właściwego organu zezwalającej na użytkowanie budynku wielomieszkaniowego. Po drugie w przypadku domu mieszkalnego – poinformowanie nabywcy o braku sprzeciwu właściwego organu wobec zawiadomienia o zakończeniu budowy. Odbioru lokalu można dokonać tylko w obecności nabywcy. Z odbioru należy sporządzić protokół, w którym nabywca może zgłosić wady lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Ze zgłoszeniem wad związane są kolejne obowiązki przedsiębiorcy. Ma on 14 dni na uznanie lub nieuznanie zgłoszonych wad. W przypadku uznania wad, w terminie 30 dni od sporządzenia protokołu deweloper ma obowiązek je usunąć. Jeżeli nie może on usunąć wad w powyższym terminie, powinien zawiadomić o tym nabywcę, wskazać przyczynę opóźnienia i wyznaczyć nowy termin dla usunięcia wad.
Sonia Konieczniak